Τα έθιμα των χριστουγέννων σε όλο τον κόσμο

ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ τα Χριστούγεννα κυριαρχούσε το έθιμο «τον γαϊδάρου», η παρέλαση τον οποίον στους δρόμους, αναπαρίστανε τη φυγή της Θείας οικογένειας από την Αίγυπτο, που έγινε πάνω σε ένα γαϊδουράκι. Το συμπαθές τετράποδο κατέληγε στην εκκλησία της πόλης, όπου ιερείς, ψάλτες και κοινό με την είσοδό τον στο ναό, άρχιζε να το υποδέχεται, μιμού-μενο τη φωνή του! Η εκκλησία απαγόρεψε την παραπάνω παρωδία τον 15ο αι. - αν και σε αρκετές περιοχές συνεχίστηκε για αρκετούς αιώνες ακόμη.

Σ' όλη την Ευρώπη, ανάβουν τον «δαυλό των Χριστουγέννων» (buche de Νοεl, ή souche de Νοel, ή chrisbrand, στα λαϊκά ελληνικά μαμή ή μπάμπω). Πιστεύεται πως το ξύλο αυτό προφυλάσσει από κεραυνό, χαλάζι, πυρκαγιά και από τον διάβολο και άλλα δαιμονικά. Η στάχτη του σκορπίζεται στα χωράφια για καλή σοδειά.
Οι Γερμανοί χτίζουν πέτρινο βωμό, αφιερωμένο στη Θεά τον σπιτιού και της οικογένειας, Χέρτα ή Μπέρτα. Πάνω στο βωμό συγκέντρωναν κλαδιά ελατού και άναβαν φωτιά. Μέσω του καπνού της, πίστευαν, ότι Θα κατεβεί η θεά και Θα καθοδηγήσει τους σοφούς εκ των πιστών της να προβλέπουν το μέλλον.
Βρετανοί, Σάξονες και Νορβηγοί γιορτάζουν τα Τζιούλεϊς ή Τζιούλι. Άναβαν προσεκτικά μεγάλες φωτιές και μετά θυσίαζαν βόδια, που τα έψηναν. Άναβαν φωτιές για να ζεστάνουν το φως. Τα ξύλα τα έπαιρναν σπίτι, γιατί πίστευαν πως θα τους φέρουν τύχη.
Στη Σκοτία, παραμονή Χριστουγέννων, συγκεντρώνονται γύρω από μια τεράστια υπαίθρια φωτιά, μέσα στην οποία ρίχνουν ένα μεγάλο κορμό δένδρου, το γιολ, «για να ξυπνήσουν τον Ήλιο από τη χειμερία νάρκη του». Παλαιότερα, στα ίδια εδάφη, οι Σκοτσέζοι Δρυίδες θυσίαζαν ως και ανθρώπους για τον ίδιο λόγο.
Οι Σουηδοί ονομάζουν τα Χριστούγεννα Γιουλ, από το ομώνυμο ξωτικό της παράδοσής τους, που γι' αυτούς κατέχει σημαντικότερη Θέση κι από αυτό ακόμα το Θείο Βρέφος.
Στη Φινλανδία από την παραμονή των Χριστουγέννων, οι χωρικοί δένουν σε στύλους τον κήπου τους δεμάτια με δημητριακά, καρύδια και σπόρους βρώμης, «για να κάνουν το τραπέζι στα πουλιά», που δυσκολεύονται να βρουν τροφή στα χιόνια. Δεν αγγίζουν μάλιστα το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, ώσπου να βεβαιωθούν πως τα πουλιά τους τίμησαν και χόρτασαν με την τροφή που τους άφησαν.
Το... γάβγισμα του γαμπρού
Την παραμονή των Χριστουγέννων οι λεύτερες κοπέλες στην Πολωνία, αλέθουν σπόρους παπαρούνας, για να τις βοηθήσουν να αποκατασταθούν. Μετά το βραδινό φαγητό, βγαίνουν στο δρόμο και έχουν τα αφτιά τους ανοιχτά. Απ' την κατεύθυνση απ' την οποία Θα ακουστεί το πρώτο γάβγισμα σκύλου, από εκεί θα έρθει κι ο μέλλων γαμπρός. Άλλες στήνουν αφτί στην πόρτα γειτονικού σπιτιού. Κι αν ακούσουν πρώτη τη λέξη «πήγαινε» σημαίνει ότι Θα πάνε για γάμο, αν ακούσουν όμως πρώτη τη λέξη «κάτσε» σημαίνει ότι Θα κάτσουν στο ράφι...
Οι Ιουδαίοι τον μήνα Κισλέβ γιόρταζαν τη Γιορτή της Αφιέρωσης ή των Φώτων. Μ' αυτήν τιμούσαν την επανα-φιέρωση τον Ναού τον Σολομώντα.
Οι Πέρσες άναβαν φωτιές να γιορτάσουν τα γενέθλια τον θεού Μίθρα. Σήμερα, στο Ιράν, τη νύχτα του χειμερινού ηλιοστασίου γιορτάζουν τη Γιάλντα. Μένουν άγρυπνοι, ανάβοντας μεγάλες φωτιές «για να ενθαρρύνουν τον Ήλιο και να τον βοηθήσουν στη μάχη τον εναντίον τον κακού σκότους».
Στο Θιβέτ γιορτάζουν επί 5ήμερο το έτος που πεθαίνει, το ντοσμόχ, φορώντας αποκρουστικές μάσκες, για να φοβηθούν τα κακά πνεύματα να εισέλθουν στο νεογέννητο έτος. Δεν στολίζουν δένδρο, αλλά στύλο, στον οποίο έχουν κρεμάσει αστέρια, σταυρούς και πενταγράμματα, φτιαγμένα από σχοινί, γύρω από τον οποίο χορεύουν.

Εφημερίδα Έθνος της Κυριακής 22 Δεκεμβρίου 2002

Σημείωση: Το  αρχέγονο έθιμο της φωτιάς είναι κοινό σε πολλά μέρη του κόσμου.

Οι φωτιές στη Φλώρινα

Κάθε χρόνο στις 23 Δεκεμβρίου τα μεσάνυχτα, στη Φλώρινα αλλά και τα γύρω χωριά γιορτάζεται το έθιμο της Φωτιάς. Το έθιμο αυτό έχει της ρίζες του στα αρχαία χρόνια.

Οι αρχαίοι Μακεδόνες γιόρταζαν τη "Τη γέννηση του Ήλιου" στην αρχή του χειμερινού ηλιοστασίου, καθώς άρχιζε να μεγαλώνει η μέρα, τιμώντας έτσι το θεό του Ήλιου, Απόλλωνα. Αργότερα το έθιμο συνδέθηκε με τις φωτιές που άναψαν οι βοσκοί όταν γεννήθηκε o Χριστός.

Διήμερο Πολιτιστικών Εκδηλώσεων Ένωσης Μακεδόνων Βελγίου

Ο πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Αμύντας Σκοπιάς, έλαβε μέρος στο Διήμερο ΄΄ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ΄΄ της Ένωσης Μακεδόνων Βελγίου" που πραγματοποιήθηκε  την Παρασκευή 26   και το Σάββατο 27 Νοεμβρίου 2010. Ο Σύλλογός μας προσκλήθηκε από την ελληνική κοινότητα Βελγίου και τον συντοπίτη μας, πρόεδρο της ένωσης, κ. Κώστα Κίζα. Οι εντυπώσεις που άφησε ο Αμύντας Σκοπιάς ήταν εξαιρετικές. Ο Αμύντας Σκοπιάς ευχαριστεί τους Μακεδόνες και Ηπειρώτες Βελγίου για τη θερμή φιλοξενία.

http://www.oekb.be/?id=12428&tag=Πολυμέσα